Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yılın dördüncü enflasyon raporunu açıkladı.
Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu “Rusya-Ukrayna Savaşı’na bağlı olarak ortaya çıkan jeopolitik riskler enflasyonun global ölçekte yükselmesine ve talebin zayıflamasına yol açarken, birebir vakitte enflasyon oranlarındaki artışın öngörülenden daha uzun süreceğine dair beklentileri güçlendirmektedir.” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, “Enflasyon iddia aralığımızın orta noktaları 2022 sonunda yüzde 65,2, 2023 sonunda yüzde 22,3 ve 2024 sonunda yüzde 8,8 düzeylerine tekabül etmektedir.” dedi.
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun açıklamalarından satır başları;
Küresel iktisadi faaliyette gerçekleşen yavaşlama eğilimi öncü göstergelerle yılın geri kalanında devam etmektedir. Rusya, Ukrayna savaşına bağlı ortaya çıkan riskler, pandemi nedeniyle bozulan global tedarik zincirlerini olumsuz tarafta etkilemektedir.
Emtia fiyatlarında son periyottaki aşağı eğilimin enflasyon dinamiklerini olumlu etkilemesi bekleniyor. Emtia fiyatlarının hala geçmiş periyot ortalamalarının üzerinde olduğu ve güç fiyatlarının dalgalı bir seyir izlediği görülmektedir.
2022 yılına ait Enflasyon beklentileri bir çok ülke için üst istikametli güncellendi, bir mühlet daha devam edeceği öngörülüyor. İhracat ve makine tesisat yatırımlarının yıllık büyümeye katkısı artarak devam etti.
BÜYÜME KESTİRİMİ ÜST TARAFLI GÜNCELLENMİŞTİ
Türkiye iktisadında son 8 çeyrek boyunca gerçekleşen büyüme oranları eğilim olarak başka devirlerin üzerinde seyretmektedir. Pandemi sonrasında olağanlaşan, dönüşüm geçiren Türkiye iktisadı yılın 2.çeyreğinde güçlü performans sergilemiş ve yıllık bazda yüzde 7.6 oranında büyümüştür. Milletlerarası kuruluşlar Türkiye için 2022 büyüme iddiasını üst taraflı güncellemektedir.
Türkiye uygulanan faal siyasetler sayesinde güçlü ve kapsayıcı büyüme gerçekleştirerek G20 ülkelerinden olumlu ayrışmıştır. Satın alma gücü paritesine nazaran kişi başı GSYH bakıldığında Türkiye’nin pandemi sonrasında yüksek gelir kümesi ülkelerden daha süratli büyüdüğü görülmektedir.
Büyüme oranları bu sürecin 2022 yılında da devam edeceğini göstermektedir. Maksatlı kredi siyasetlerimizin odak noktalarında olan makine ve teçhizat yatırımları yükseliştedir. 2019 yılının son çeyreğinden bu yana kesintisiz olarak devam etmektedir. Makine teçhizat yatırımının ortalama yıllık büyüme oranı yüzde 20 olarak gerçekleşmiştir. Bu yılın 2. çeyreğinde yatırımlar yüzde 17.8 oranında büyümüştür.
İHRACATTA ÜST ÜSTE REKOR ARTIŞLAR YAŞANDI
İşgücüne iştirak oranındaki artış sürerken, işsiz sayısındaki azalım daha bariz hale geldi.
İstihdam edilen kişi sayısı 2020 yılı birinci çeyreğinden bu yana toplamda 4,1 milyon kişi artmıştır. İstihdamdaki yapısal kazanımların korunmasını önemsiyoruz. Cari dengemizdeki düzgünleşme süreci ikinci çeyrekte de devam etti. Yapısal dönüşümün cari istikrar üzerindeki yansımalarını izliyoruz. 2022 yılında ihracatta üst üste rekor artışlar yaşandı. Üçüncü çeyrekte mevsimsellikten arındırılmış ihracat yatay seyretti, ihracat güce bağlı olarak artış kaydetti. İhracat üzerindeki aşağı taraflı riskler artmış olmakla birlikte, güçlü ve kalıcı ögeler ağır basmaktadır.
Eylül ayı öncü göstergeleri turizm bölümünün güçlü seyrinin devam ettiğini gösteriyor. Üçüncü çeyrekte öncü göstergeler bir evvelki çeyreğe nazaran talep şartlarında daha ölçülü bir seyre işaret ediyor.
Ağustos ayı prestijiyle, yatırım ve ihracat kredilerinin toplam ticari krediler içerisindeki hissesi yüzde 28’i aşarak son 20 yılın en yüksek düzeyine ulaşmıştır.
KOBİ’lerin 2022 yılı Eylül ayındaki net kredi kullanım ölçüsü evvelki yılın Ocak-Eylül periyodunun 1,5 katı olarak gerçekleşmiştir. Bu periyotta, KOBİ kredilerinin fiyatı ve bankacılık dalı kredileri içerisindeki hissesi tarihi olarak en yüksek seviyeye ulaşmıştır.
2021 yılı sonundan itibaren TL mevduat hissesinin istikrarlı bir formda artmakta olduğunu görmekteyiz.
PETROL, BESİN, İTHALAT TAHMİNLERİ
2022 yılı ortalama petrol fiyatları kestirimi 100,5 Dolar (Önceki 99,6 dolar).
2022 yıl sonu besin fiyatları iddiası %75,0 (Önceki %71,3). 2023 yıl sonu besin fiyatları iddiası %22,0 (Önceki %25,7).
2022 yılı ortalama ithalat fiyatları değişim varsayımı %25,2 (Önceki %23,3). 2023 yılı ortalama ithalat fiyatları değişim iddiası -%9,2 (Önceki -%8,4).
ENFLASYON TAHMİNİ
Enflasyonun 2022 yıl sonunda %65,2 olarak gerçekleşeceğini iddia ediyoruz (Önceki %60,4).
Enflasyonun 2023 yıl sonunda %22,3 olarak gerçekleşeceğini iddia ediyoruz (Önceki %19,2).
Enflasyonun 2024 yıl sonunda %8,8 olarak gerçekleşeceğini kestirim ediyoruz (Önceki %8,8)
Enflasyonun, %70 olasılıkla 2022 yılı sonunda %62,8-67,6 aralığında -orta noktası %65,2- gerçekleşeceğini öngörüyoruz (Önceki %56,9-63,9 aralığı ile %60,4).
Enflasyonun, %70 olasılıkla 2023 yılı sonunda %17,7-26,9 aralığında -orta noktası %22,3- gerçekleşeceğini öngörüyoruz (Önceki %14,5-23,9 aralığı ile %19,2).
ENFLASYONU DENETİM ALTINA ALMAYA KATKI SAĞLAMIŞTIR
Tüm siyaset araçları gözden geçirilerek ülkemiz gereksinim ve şartlarına en uygun para siyaseti çerçevesi kademeli olarak oluşturulmuştur.
Enflasyonu düşürmek maksadıyla sadece toplam talebi kısmaya odaklanarak yatırım ve ihracat kapasitesine ziyan vermek yerine, amaçlı bir anlayışla üretimi destekleyici siyasetler uygulanmaktadır.
Faiz ve amaçlı kredi kararlarıyla uygun finansman şartları oluşturularak arz ve cari fazla kapasitesi geliştirilmektedir.
Mevduatlarda Türk Lirasının hissesi artmaktadır, bu durum döviz kurlarına istikrar kazandırarak enflasyonun denetim altına alınmasına katkı sağlamaktadır.
Bütünleşik bir çerçeve içinde oluşturulan faal siyaset araçlarıyla beklentilerin ve kur istikrarının enflasyondaki düşüşü desteklemesi sağlanacaktır.
Kredilerin uygun düzeyde olmasını nasıl önemsiyorsak, uygun formda kullanılmasını da o kadar önemsiyoruz. Kalıcı cari fazla verme kapasitesine ulaştığımızda döviz piyasasında sağlıklı fiyat oluşumu doğal olarak sağlanmış olacak. Bu maksada beklenenden daha yakın olduğumuzu bir müddettir paylaşıyorum.
SAĞLIKSIZ FİYAT OLUŞUMUNA MÜSAADE VERMEYECEĞİZ
Enflasyondaki düşüşün kalıcı bir fiyat istikrarı sağlamasının iki ön şartı olduğu bedellendirilmektedir, birincisi kalıcı cari fazla verme kapasitesine ulaşılması, ikincisi ise hane halkının, firmaların ve bankaların bilançolarındaki TL’nin baskınlığının sağlanmasıdır. Sıhhatsiz fiyat oluşumlarına müsaade vermeyeceğiz. Evvelki rapor devrinden bu yana mali transferin aktifliği artırıldı ve kredilerde ihtiyatlı duruş güçlendirildi.
Küresel zorluklara karşın, tüm paydaşlarla ahenk ve eşgüdüm içerisinde çalışarak, enflasyonu kalıcı olarak düşürecek bir program sabır ve kararlılıkla uygulanmaktadır.