Kanal7 Ankara Temsilcisi ve Haber7 Muharriri Mehmet Acet, bugünkü köşesinde Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat (KKM) uygulamasına ait bir yazı kaleme aldı. Bütçe sayılarına bakıldığında KKM’nin bütçeye yükünün çok olmadığını belirten Acet, “Kur Muhafazalı Mevduat için Hazine, yılın birinci 6 ayında 37 milyar liralık bir ödeme yaptı. Yılın birinci 6 ayında bütçede elde edilen toplam gelir ise, 1 trilyon 265 milyar lira civarı oldu. Oransal olarak bakıldığında bütçe gelirlerinin yüzde 3,4’ünün KKM için kullanıldığı manasına geliyor. Bu açıdan bakıldığında CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Kur muhafazalı mevduat iktisadın kalbine yerleştirilmiş bombadır’ diyorlar. Bomba değil atom bombası” sözlerindeki üzere abartılı bir durumun olmadığı rahatça söylenebilir.“ dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 20 Aralık’ta bu türlü bir enstrümanı devreye almaması durumunda dolar kurunun 20 TL mi olur, 30 TL mi olur tartışmalarının devem edeceğini lisana getiren Acet, “Bu manada Kur Muhafazalı Mevduat düzenlemesinin sert kur ataklarını frenlediği bugün gelinen nokta prestijiyle ispat edilmiş oldu” sözlerini kullandı.
Doların 2021 Aralık düzeylerine döndüğü tartışmalarına da dikkat çeken Mehmet Acet, “7 aylık müddette takriben yüzde 45 civarı bir enflasyon gördük. Münasebetiyle enflasyon karşısında doların 7 ay evvelki pahaya sahip olduğu düşünülemez” değerlendirmesinde bulundu.
İşte Acet’in o yazısı:
Dün, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Temmuz ayı ve 2022’nin birinci 7 ayına ilişkin bütçe gerçekleşmelerini açıkladı.
Temmuz ayındaki bütçe performansına tekil olarak bakıldığında, sarfiyat kaleminin gelir kaleminden 64 milyar lira fazla olduğu görülüyor.
Temmuz ayında devlet, 196 milyar lira gelir elde ederken, 260 milyar liralık sarfiyat kalemi oluşmuş.
Yani, aylık bazda 64 milyar liralık bir açık durumu kelam konusu.
Ocak-Temmuz devrine ilişkin yılın birinci 7 ayına ilişkin bilgilere bakıldığında ise, Temmuz’daki açığa karşın, bütçede toplamda 29,5 milyar liralık bir fazla olduğu görülüyor.
Bir karşılaştırma daha yapalım ki, fotoğraf daha net görülebilsin.
Geçen yılla karşılaştırıldığında bütçe, 2021 yılı Ocak-Temmuz devrinde 78 milyar 344 milyon TL açık vermiş iken, 2022 yılı Ocak-Temmuz devrinde 29 milyar 541 milyon TL fazla verdi.
Yani, durum şu:
2022 bütçesinin yılsonu için 278 milyar liralık açık amacıyla hazırlandığını göz önünde bulundurduğumuz takdirde, birinci 7 aylık performansın hiç de fana olmadığı görülebiliyor.
KUR MUHAFAZALI MEVDUATIN BÜTÇEYE YÜKÜ ÇOK DEĞİL
En yeni bütçe datalarıyla yazıya giriş yaptık zira asıl hususumuz olan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) sıkıntısı bu bahisle direkt bağlantılı.
Sonuçta, devletin KKM ile ilgili taahhütleri merkezi bütçeden ödeniyor.
İlk 7 aylık dilimde bütçe hala fazla vermeye devam ediyor ise, burada KKM ile ilgili önemli bir sorgulamayı gerektiren ne var diye ayrıyeten sormak lazım.
Bütçede uygun bir performans sergilendiğine nazaran, KKM’nin maliyetinin de taşınamaz noktada olmadığı söylenebilir.
Bu kâfi bir argüman olmayabilir tabi.
Biraz daha devam edelim.
7 AYLIK SONUÇLAR, KKM’NİN KUR ATAKLARINI FRENLEMEDE TESİRLİ BİR ARAÇ OLDUĞUNU NET BİR HALDE GÖSTERDİ.
20 Aralık’ta Erdoğan bu türlü bir enstrümanın devreye sokulacağını açıklamamış olsaydı, dolar seyahatine nasıl ilerleyecekti sorusuna, o günkü ortamı hatırlayanlar yanıt versin.
25 mi olurdu?
30 mu?
Yoksa daha da üstlere sarfiyat miydi?
Türk Lirası’nın bedel kaybı için ‘serbest düşüş’ hali nitelendirmesinin yapıldığı günlerde, bu sayıların söylem edildiğini hepimiz biliyoruz.
Bu manada Kur Muhafazalı Mevduat düzenlemesinin sert kur ataklarını frenlediği bugün gelinen nokta prestijiyle ispat edilmiş oldu.
DOLAR YİNE ARALIK DÜZEYLERİNE GELDİ, HAKİKAT, FAKAT ORTADAKİ ENFLASYON FARKINI DA HESABA KATMAK GEREKİR
Deniyor ki, KKM işe yaradı ise, dolar Aralık’taki düzeyine neden geri döndü.
Doların Aralık seviyesin geldiği yanlışsız bir bilgi lakin burada iki konunun altını çizmek gerekiyor.
Birincisi; dolar sert ataklarla değil KKM’nin de katkısıyla daha yumuşak hareketlerle yükseliş trendi içinde ilerledi.
Piyasa işleyişi bakımından döviz kurlarındaki fiyatlanmanın ‘öngörülebilir’ olması, en az hangi düzeyde olduğu sorusu kadar değerlidir.
Bu öngörülebilirlik sağlandı mı?
Evet, kıymetli ölçüde sağlandı.
İkincisi; doların bugünkü pahası ile Aralık 2021’deki pahası tıpkı değil.
7 aylık müddette takriben yüzde 45 civarı bir enflasyon gördük.
Dolayısıyla enflasyon karşısında doların 7 ay evvelki bedele sahip olduğu düşünülemez.
KKM’NİN MALİYETİ, TOPLAM GELİRLERİN YÜZDE 3-4’ÜNE TEKABÜL EDİYOR
Kur Muhafazalı Mevduat için Hazine, yılın birinci 6 ayında 37 milyar liralık bir ödeme yaptı.
Yılın birinci 6 ayında bütçede elde edilen toplam gelir ise, 1 trilyon 265 milyar lira civarı oldu.
Bu ne manaya geliyor?
Oransal olarak bakıldığında bütçe gelirlerinin yüzde 3,4’ünün KKM için kullanıldığı manasına geliyor.
Bu, taşınabilir bir maliyet mi?
Evet, taşınabilir bir maliyet.
En azından, CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Kur muhafazalı mevduat iktisadın kalbine yerleştirilmiş bombadır’ diyorlar. Bomba değil atom bombası” sözlerindeki üzere abartılı bir durumun olmadığı rahatça söylenebilir.
Kaldı ki, kur ataklarını frenlemek için Kur Muhafazalı Mevduat yerine sert bir faiz artışı yapılmış olsaydı, onun maliyeti ne olurdu? büyüme perspektifi korunabilir miydi? Bütçe de bu performans sergilenebilir miydi diye ayrıyeten bir düşünmek lazım.