İsrail Meclisinden yapılan yazılı açıklamaya nazaran, Meclis Genel Konseyi’nde kimi yasa teklifleri oylandı. Meclis, İsrail’in 2005’te abluka altındaki Gazze Şeridi’nden çekildiği sırada Batı Şeria’daki 4 Yahudi yerleşim ünitesinin boşaltılmasını öngören maddede yapılan değişiklikleri, üçüncü oylamada kabul etti.
Yeni yasaya nazaran, Yahudi yerleşimciler, 2005’te çıkartıldıkları Batı Şeria’daki Homeş, Ganim, Kadim ve Sanor isimli yasa dışı yerleşim ünitelerine dönebilecek. Yasa, 10 bin kadar Yahudi yerleşimcinin çıkarıldıkları yerleşim ünitelerine geri dönmesini sağlamayı amaçlıyor.
Hükümlü şahısların bakan olmasının önünü açacak kanun
Öte yandan İsrail Meclisi, hükümlü bireylerin bakan olmasının önünü açacak “temel kanun” değişikliğini birinci oylamadan geçirdi. İsrail Meclisinde yapılan birinci oylamada, yasa değişikliği için 63 milletvekili “evet”, 55 milletvekili “hayır” oyu kullandı. Yasa teklifinin, kanunlaşabilmesi için yapılacak üç oylamada da kabul edilmesi gerekiyor. Yasa metninde, İsrail Yüksek Mahkemesinin bir bakanı görevden almasının “demokrasinin asıllarının ve seçmen iradesinin ihlali” manasına geldiği belirtilerek, mahkemenin kabinede görevlendirilen bakanlarla ilgili rastgele bir karar veremeyeceği tabir ediliyor.
İsrail Yüksek Mahkemesi, geçen yıl vergi cürümlerinden karar giyen ve savcılıkla yaptığı muahede sonucu koşullu tahliyeyle özgür bırakılan ve yeni hükümette Başbakan Yardımcısı ve İçişleri ile Sıhhat Bakanlığına getirilen Ultra Ortodoks Şas Partisi Başkanı Arya Deri’nin, “kabinede yer alamayacağına” hükmetmişti.
“Deri Yasası”
Yüksek Mahkemedeki 11 yargıçtan 10’u ocak ayında Deri’nin bakan olamayacağı yönünde oy kullanmış, bunun üzerine Başbakan Benjamin Netanyahu, Deri’yi misyondan almıştı. İsrail basını, ülkede anayasa misyonu gören “temel kanunlardan” hükümetle ilgili hususta yapılan bu değişikliği “Deri yasası” olarak isimlendiriyor. İsrail’de Başbakan Netanyahu’nun 2022 sonunda kurduğu koalisyon hükümetinde, Filistinlilere yönelik ırkçı hareket ve telaffuzlarıyla tanınan, Yahudi yerleşimcilerin destekçisi çok sağcı Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir üzere isimler kritik vazifelere getirilmişti. İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki Yahudi yerleşim üniteleri milletlerarası kanunlar nezdinde yasa dışı kabul ediliyor.
Netanyahu hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan yasal düzenlemesine karşı İsrail sokağındaki reaksiyon de artıyor. Kelam konusu yasal düzenlemeye karşı 11 haftadır ülke genelinde yüz binlerce kişinin katıldığı kitlesel protestolar gerçekleştiriliyor.