Washington merkezli fikir kuruluşu Atlantik Kurulunun üyesi ve ABD’nin eski Bakü Büyükelçisi Matt Bryza, olayı, Ankara’nın Ağustos 2020’de iki ülke ortasında yükselen tansiyonu düşürme gayretlerini reddeden Yunan tarafının “bir öteki tırmandırma işareti” olarak gördüğünü belirtti.
Bryza şöyle devam etti:
“Ankara’nın bakış açısından, Ankara, Atina’nın tırmandırmaya karar verdiği şeyi düşürmeye çalıştı ve Türk F-16’larının S-300 radarları tarafından kilitlenmesi, Ege Denizi’ndeki göçmenlerin Yunan tarafından Türk tarafında geri itilmesi üzere bir öbür tırmandırma işareti.”
Yunan medyasında, Atina’nın 23 Ağustos’taki tacizinin, “Türkiye’nin Atina’yı kışkırtmaya yönelik hareketlerinin sonucu” olarak gösterilmesine ait Bryza, “Bu, büsbütün yanlış bir anlatı ve bence, Yunan siyasi önderleri Türkiye korkusunu, kendilerini iç siyasette güçlendirmek için bir yol olarak kullanıyor” değerlendirmesinde bulundu.
“YUNANİSTAN’IN EGE VE DOĞU AKDENİZ’DEKİ AKSİYONLARI, PROVOKATİF GÖRÜNÜYOR”
Bilkent Üniversitesi Memleketler arası Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi Tudor Onea da Yunanistan’ın, Ege ve Doğu Akdeniz’de provokatif görülebilecek kimi hareketlerde bulunduğunu hatırlattı.
Onea, nüfusu, iktisadı ve askeri kapasitesi açısından Türkiye’nin bağlantıda “ağır basan” taraf olduğuna dikkati çekti.
Rekabetin asıl kaynağının Akdeniz’deki doğal gaz rezervlerinin keşfi olduğu değerlendirmesinde bulunan Onea, Yunanistan ve Türkiye’nin üzerinde hak tez edebildiği alanları tanımlayan Münhasır Ekonomik Bölgeleri (MEB) ortasında net bir hudut çizgisine sahip olmaları konusundaki tartışmaların da yine alevlendiğine dikkati çekti.
Onea ayrıyeten, Yunanistan’ın direnebilmesinin tek yolunun dışardan yardım almak olduğunu ve Yunanistan’ın bunu yıllardır “modus operandi” olarak benimsediğini belirtti.
Onea, Türkiye’nin, ABD başta olmak üzere NATO’yu, Yunanistan ile olan uyuşmazlıklarında gereğince desteklemediği için sık sık eleştirdiğini fakat ABD’nin mevcut önceliğinin Doğu Asya ve Rusya olduğunu da kelamlarına ekledi.
ABD’nin, taraflar ortasındaki tansiyonun “riskin ve önemli bir yanıtın” olacağı noktaya taşınmaması ve diplomatik uzlaşının sağlanması ismine baskı uygulamaya müracaat edeceğini kaydeden Onea, ABD’nin bölgesel barışı temin etmek için iki ülke ile güzel bağlara sahip olduğu yorumunu yaptı.
Türk dış siyaseti ve güvenlik analisti Ömer Özkızılcık ise ABD Senatörü Bob Menendez’in, Yunan lobisinin “kilit unsuru” olduğunu söyleyerek Yunanistan’ın, Türk F-16’larına radar kilidi atmasının, Menendez’in Yunanistan ziyaretinin akabinde geldiğine dikkati çekti.
Özkızılcık, Menendez’in, Yunanistan’ın tezlerini gerçekmiş üzere anlattığını ve Türkiye’yi, Doğu Akdeniz’deki “en büyük tehdit” olarak tanımladığını aktardı.
Milli Savunma Bakanlığı, yılın ilk 8 ayında Yunanistan’ın, Türkiye’nin hava alanına ve kara sularına yönelik 1100’den fazla ihlal gerçekleştirdiğini bildirdi.
Son aylarda, Yunanistan’ın Lozan ve Paris antlaşmalarının aksi tarafındaki kararlarına karşın Doğu Ege adalarını silahlandırmak dahil bölgedeki provokatif hareketlerine 70 yılı aşkın müddettir NATO üyesi olan Türkiye reaksiyon gösteriyor.
ABD S-400 ALIMINA KARŞIN HİNDİSTAN’I YAPTIRIMLARDAN MUAF TUTTU
Öte yandan Özkızılcık, ABD’nin, Rusya’dan S-400 savunma sistemleri alan Hindistan’ı yaptırımlardan muaf tuttuğunu lakin Türkiye’ye bu konuda bir ayrıcalık tanımadığını vurguladı.
Bu konuda jeopolitik sebeplerin devreye girdiğini tabir eden Özkızılcık, ABD’nin, Hindistan’ı Çin’e karşı bir istikrar ögesi olarak gördüğü için bu muafiyeti sağladığını söyledi.
ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosu’nun farklı lobilerin tesiri altında hareket eden iki kurum olduğunu kaydeden Özkızılcık, ABD’deki Hint lobisinin de etkililiğine dikkati çekti.
Hindistan 2018’de Rusya ile S-400 savunma sistemleri alımına ait 5,5 milyar dolarlık mutabakata varmıştı.
ABD Kongresi bu yıl, Hindistan’ın, ABD Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Uğraş Yasası (CAATSA) kapsamından muaf tutulması için yasa tasarısı sunmuştu.